Ongezouten Anja Reinhardt
Vers vanuit de Zwitserse bergen is hier Anja Reinhardt: oprichter van Vloeistof, waar ze fantastische dansvoorstellingen maakt, curator van het welbekende Tilburgse Kaapstad en bovenal een groot fan van de rauwe en tegendraadse stad zoals hij is. Een Tilburg waar nog alles bottom-up kan ontstaan en waar rauw juist wauw is! ‘Een stad heeft diversiteit nodig om interessant te blijven voor iedereen. Het moet een plek zijn waar mensen elkaar ontmoeten, een plek die van iedereen is en ook zo aanvoelt.
Foto's: Camiel Donders
Oorspronkelijk komt Anja van het Zwitserse plattenland. Op de boerderij in de Zwitserse heuvels was er geen mogelijkheid om iets met haar danswens te doen. ‘Pas toen ik zelf in staat was om naar de stad te reizen kon ik op dansles. Aan mijn mentor vroeg ik tips om professioneel met dans bezig te zijn. Zij stuurde me naar Nederland. Dus dankzij haar ben ik nu in Tilburg gesetteld. Nederland is voor moderne dans al sinds lange tijd een goede basis, omdat hier al vanaf de jaren ‘30 echt geïnvesteerd wordt in de innovatie van moderne dans. Daardoor werd Nederland aantrekkelijk voor dansers uit de hele wereld. Tilburg neemt daarin een belangrijke positie in omdat de stad een goede dansacademie heeft. Mensen komen nog steeds van ver om hier dans te studeren.'
Vloeistof
Toen Anja haar dansopleiding aan de toenmalige Katholieke Leergangen Tilburg (nu: Fontys) in vier jaar afsloot is zij direct dansgezelschap Vloeistof gestart. Samen met haar collega Yuri Bongers stapte ze in een avontuur wat vandaag de dag nog steeds een swingend succes is. ‘Tilburg werd de vestigingsplaats voor Vloeistof omdat deze stad mogelijkheden bood voor ontwikkeling en onderzoek.’ Wat Vloeistof nou precies is vraag je jezelf af? Anja legt het je uit: ‘Vloeistof is een dansgezelschap die de openbare ruimte verkiest als speelplek. We willen dans maken voor iedereen. De straat is ons toneel en tevens onze inspiratieplek. We willen de mensen even uit hun dagelijkse patroon halen en het bekende vanuit een ander perspectief laten zien. Dat doen we middels interactieve en soms confronterende voorstellingen’. Nu je dit leest heb je Vloeistof wellicht wel eens, bewust of onbewust, mogen bewonderen. Een vrouw die uit het niets een lantaarnpaal knuffelt? Iemand die ineens midden op een plein stil gaat zitten? Het kan zomaar Vloeistof zijn die je even verleidt tot een van hun dansvoorstellingen.
Tilburg wordt gekaapt!
Gekaapt? Hoe dan en wat gebeurt er?! Loop je in het weekend van 9 t/m 11 augustus door de binnenstad dan kan het je bijna niet ontgaan dat de stad er even wat anders uitziet dan normaal. En dat is nou precies het idee. Anja is curator van Kaapstad en ziet Tilburg als de uitgelezen stad voor dit evenement. ‘Kaapstap maakt creatief gebruik van de stad. Het wekt verwondering op bij de mensen, we buigen de regels, nodigen uit tot spelen en nemen drie dagen de binnenstad over door kunstenaars van alle disciplines hun werk te laten doen. Het evenement past enorm goed in deze stad. In een stad als Den Bosch of Breda zou ik het nooit zien landen. Het zou goed aan het tegendraadse karakter van Tilburg kunnen liggen. Kaapstap zet de stad op zijn kop. Het is er ineens. Drie dagen lang.’
Wat je van Kaapstad kunt verwachten is het onverwachte…Denk aan ‘undercover’ performances, zoals een poetsvrouw achter de etalageruit in de winkelstraat die ineens een dansperformance doet. Maar ook ingrepen die het midden houden tussen visual art en performance art zoals de ‘kauwgomkunstenaar’: Ben Wilson. Of wat dacht je van een gigantische teddybeer van zes meter lang, genaamd ‘Cuddly’ die ineens voor de Mc Donalds aan het Piusplein ligt? Cuddly mag door het publiek worden opgepakt en naar een ander plekje gebracht, alleen heb je daar dan wel meerdere mensen voor nodig! Het mooie aan Kaapstad is dat het internationale en lokale makers samen brengt. De performance ‘Secret Funnel’ is bijvoorbeeld een samenwerking tussen Audrey Baldwin uit New Zeeland en Tilburgse danseres Martina Gunkel. In totaal zijn maar liefst 16 makers van Kaapstad Tilburgs. Het festival daagt ook het publiek uit om aan te haken met eigen ideeën. De overname van de binnenstad door Kaapstad voelt als een soort virus. De stad moet van iedereen zijn en dat gevoel moet je ook hebben.’
Ben je benieuwd naar het gehele programma? Lees dan even door!
Wat hebben Vloeistof, Kaapstad en Tilburg met elkaar gemeen?
Naast dat het allemaal dingen zijn waar Anja aan verbonden is, zijn het allemaal behoorlijke tegendraadse karakters. Waar Vloeistof haar passanten wil verleiden tot een ommetje in hun eigen hoofd, doet Kaapstap dat door afscheid te nemen van het ‘normale’, waar blokkenschema’s dan ook uit den boze zijn. ‘Kaapstad is er, bam!’ Anja voelt zich helemaal op haar gemak bij dat tegendraadse. ‘Wat ik interessant vind aan Tilburg is dat er open ruimte is voor experiment en dat niet alles is dichtgetimmerd. Neem nou Amsterdam, daar is alles al ingevuld. Culturele instellingen worden steeds vaker naar de buitenranden van de stad gedreven. Toerisme neemt de binnenstad over. Dat is een wereldwijde tendens waardoor steden in mijn ogen kapot gaan. Ik vind dat een stad diversiteit nodig heeft en zeker ook cultuur en kunst om dingen in beweging te brengen en mensen aan het denken te zetten.’
‘Tilburg kan echt een voorbeeldfunctie krijgen’
‘Ruimtelijke dingen mag je niet onderschatten. Architectuur en de inrichting van een stad hebben grote invloed op onze beleving.’ Anja neemt als voorbeeld het Spoorpark en de LocHal. ‘Het Spoorpark is voor mij een voorbeeld dat er genoeg openheid is. Ruimte waardoor dingen nog kunnen gebeuren. Je wordt uitgenodigd om hierover na te denken. De LocHal is ook een mooi voorbeeld van een ruimte die uitnodigt voor iedereen om elkaar te ontmoeten. Dat zijn voor mij echt grote opwaarderingen van de stad waardoor Tilburg een voorbeeldfunctie kan krijgen. De grote problemen in de steden zijn dat er geen ontmoetingen meer plaatsvinden. Ik ben er trots op dat Tilburg met de nieuwe aanwinsten het tegenovergestelde laat zien.’
Tilburg, blijf rauw!
‘Toen ik hier in de jaren ‘90 kwam was Tilburg nog een soort bouwput. Sindsdien heeft de stad zich flink ontwikkeld. Toch mag het voor mij wel wat onaf blijven, want anders krijg je toch weer dat alles wordt dichtgetimmerd. En dingen die nog open zijn nodigen uit voor eigen invulling zoals bijvoorbeeld in de Spoorzone. Dat gebied vind ik nu erg interessant. Ik ben bang dat het er over 20 jaar heel anders uitziet. Ik zou het jammer vinden als alle grote winkelketens daar komen. Dat zie je vaak gebeuren: de creatievelingen maken het leuk en dan wordt het uiteindelijk ingevuld door winstgevende concepten.’
Anja is naar eigen zeggen niet van het helemaal afmaken. Voor haar mag de stad best een beetje rauw blijven. ‘Het is wat je onthoudt. Als je een mens ontmoet onthoud je de afwijking. Niet de norm. Neem een scheve boom in een wijk, dat onthoud je. Niet alles normeren en niet per se alle stoepranden vormgeven. Soms moet je ervan af blijven en de mensen hun ding laten doen. Hoe meer het wordt ingevuld en er regels komen, hoe minder mensen hun verantwoordelijkheid kunnen nemen. Hoe minder ze eigenaarschap hebben en het gevoel hebben: de stad is van ons. En dat is echt iets wat ik belangrijk vind. Dus, zorg dat er ook scheve bomen zijn.
Tilburg ziet haar eigen schoonheid
‘Ik vind het leuk dat Tilburg langzaam een beetje wakker wordt en ziet wat er bijzonder is aan de stad. Dat we uit de underdog positie komen van het ‘alleen maar lelijk zijn’. Dat maakt dat er meer aantrekkingskracht is. Ik zie de mensen die na hun studie dans naar de Randstad vertrokken weer langzaam terugkeren naar Tilburg. Ik denk dat dat nog meer zo gaat zijn in de toekomst!
Ben je nou nieuwsgierig geworden naar Kaapstad en wil je dit zeker niet missen? Check dan het volledige programma van Kaapstad hier: https://kaapstadtilburg.nl/programma/
Ongezouten mening van Tilburgers
Binnen deze rubriek geven we creatieve Tilburgers een podium. Een Ticket to.. de uiting van hun ongezouten mening over de stad. Ben jij benieuwd wie er naast Anja Reinhardt nog meer iets te vertellen heeft over Tilburg? Lees dan ook eens deze interviews:
- Chris Oomes: ‘Zwart-wit, veel contrast, met een verhaal of een knipoog’
- Rob van Trier: ‘Rob van Trier wil het Tilburgse licht vangen’
- Marc Storms: ‘De kuierlatten nemen’
- Ruud Lemmen: 'Het geluid van Tilburg is uitgesproken'
- Tim Henrik Scheider: 'Doolhoven bouwen betekent mijn hele leven op orde hebben'
- Lois de Jong: ‘Dit is een typische stad die bij mij past. De plantjes beginnen te groeien’
- Lotte de Laat: ‘Lotte brengt Tilburg in beeld’